Opieka nad wcześniakiem – czego potrzebuje niemowlę i jego rodzice?

4 minuty

04/01/2024

Opieka nad wcześniakiem to duże wyzwanie, któremu mogą towarzyszyć różnego rodzaju wątpliwości. Rodzice, którzy po raz pierwszy wracają do domu z wcześniakiem, mogą potrzebować dodatkowych porad i pomocy w przystosowaniu się do nowego etapu rodzicielstwa. Przygotowaliśmy specjalny pakiet wsparcia dla rodziców, których dziecko właśnie opuściło oddział intensywnej terapii noworodka i którzy chcą dowiedzieć się czym jest opieka nad noworodkiem, który jest wcześniakiem. Zawiera on poradnik, karty motywacyjne wspierające rodziców, a także karty obietnic, dzięki którym rodzina i znajomi mogą łatwiej udzielić pomocy rodzicom w opiece nad noworodkiem oraz w innych obowiązkach domowych.

Poradnik

Przez kilka pierwszych tygodni po powrocie noworodka z oddziału intensywnej terapii rodzice mogą czuć się przytłoczeni ogromem nowych obowiązków. Przygotowany przez nas poradnik zawiera przydatne informacje, czego mogą się spodziewać rodzice wcześniaka i jak zadbać o siebie poprzez skupienie się na własnych potrzebach i korzystanie z pomocy innych osób.

Pobierz teraz

Wcześniak – maluszek o wyjątkowych potrzebach

Narodziny wcześniaka dla wielu rodziców bywają powodem stresu i niepewności. Noworodki urodzone przed terminem mogą mieć nie tylko niższą wagę urodzeniową od dzieci urodzonych w terminie , ale też specjalne potrzeby. Wiele z nich wymaga podłączenia do respiratora bądź karmienia dożylnego lub pozajelitowego. Wcześniaki nie mają jeszcze właściwej termiki ciała ani wystarczającej odporności na bakterie i wirusy. Na szczęście współczesna medycyna może zapewnić, że opieka nad wcześniakiem posiada odpowiednie standardy, dzięki czemu maluszek nabiera odporności, zaczyna oddychać samodzielnie i ostatecznie może zostać wypisany do domu, gdy tylko osiągnie prawidłowy poziom rozwoju.

Oddział Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka – miejsce, gdzie rozpoczyna się opieka na wcześniakiem

Gdy dziecko urodzi się przed terminem, zazwyczaj trafia na Oddział Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka. Zastanawiasz się czym jest oddział intensywnej terapii w szpitalu? To wyspecjalizowany oddział przystosowany do opieki nad najmłodszymi pacjentami.

Jak wygląda opieka nad wcześniakiem na oddziale Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka?

Początkowo, rodzice na oddziale intensywnej terapii mogą popaść w zdumienie – pełno na nim lekarzy i pielęgniarek oraz specjalistycznego sprzętu. Miej jednak świadomość, że wszystkie te urządzenia służą temu, by ratować przedwcześnie urodzone dzieci i pomagać im w rozwoju. Na oddziale mogą być wykorzystywane następujące urządzenia:

Pompa infuzyjna do precyzyjnego dozowania leków
Inkubator
Monitor akcji serca i oddechu
Respirator i urządzenie do wspomagania oddechu (CPAP)
Zgłębnik nosowo-żołądkowy

Kto opiekuje się wcześniakami na OIOM-ie?

Lekarz prowadzący
Pielęgniarki specjalistyczne i neonatologiczne
Fizjoterapeuci
Logopedzi i neurologopedzi

Jaki jest średni czas pobytu na oddziale intensywnej terapii?

Czas trwania pobytu na Oddziale Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka (zwanym również OIOM-em dla noworodków) jest kwestią indywidualną. Warunkiem wypisania dziecka do domu jest zdanie przez niego trzech kluczowych testów:

Samodzielne oddychanie – wcześniak, który ma zostać wypisany do domu, musi samodzielnie oddychać ¬– to znaczy bez użycia respiratora. Nie mogą występować u niego okresy bezdechu.
Termoregulacja ciała – maluszek, który ma opuścić szpital, musi samodzielnie utrzymywać właściwą temperaturę ciała.
Przyjmowanie pokarmu – zanim wcześniak zostanie wypisany do domu, musi przyjmować pokarm z piersi lub butelki.

Pamiętaj o tym, że na oddziale OIOM dla noworodków pracuje wyspecjalizowana kadra medyczna, która działa zgodnie z najnowszymi standardami medycznymi. Pielęgniarki i lekarze robią wszystko, by pomóc Twojemu dziecku w prawidłowym rozwoju. Nie oznacza to jednak, że musisz czekać na wypis ze szpitala bezczynnie. Jest kilka ważnych rzeczy związanych z opieką nad wcześniakiem, które możesz zrobić jeszcze w szpitalu. Co robić, gdy dziecko jest na oddziale intensywnej terapii?

Opieka nad wcześniakiem w szpitalu

Już podczas pobytu z dzieckiem w szpitalu, rodzice na oddziale intensywnej terapii mogą wspomóc jego prawidłowy rozwój. Niektórzy zastanawiają się nad tym, jak nawiązać więź z dzieckiem na oddziale intensywnej terapii noworodków. Jeśli tylko stan zdrowia dziecka na to pozwala i personel medyczny nie widzi ku temu żadnych przeciwwskazań, warto regularnie wykonywać tak zwane „kangurowanie”.

Wspomniana czynność to nic innego, jak kładzenie dziecka na klatce piersiowej matki – skórą do skóry. Działanie to nie tylko sprzyja budowaniu bliskich więzi, ale też może wspierać laktację. Co ważne, przy odpowiednim przygotowaniu można praktykować kangurowanie nawet wówczas, gdy dziecko musi korzystać z respiratora.

Karmienie wcześniaka w szpitalu

Dzieci urodzone przedwcześnie mogą nie mieć jeszcze wystarczająco rozwiniętego odruchu ssania i połykania. Właśnie z tego względu mogą być podłączone do respiratora, a ich karmienie może odbywać się dożylnie, pozajelitowo, a później także poprzez sondę. Gdy maluszek osiągnął już odpowiednią wagę oraz może samodzielnie połykać pokarm, można wdrożyć karmienie piersią lub mlekiem modyfikowanym – w zależności od możliwości i decyzji mamy.

Co jest potrzebne wcześniakowi w szpitalu?

Rodzice na oddziale intensywnej terapii oraz ich bliscy zadają sobie to pytanie i zastanawiają się, czy jest coś, co mogą kupić i przywieźć do szpitala, by pomóc maluszkowi. Dzieci przebywające na Oddziale Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka nie potrzebują wielu przedmiotów. Zazwyczaj przydatne bywają ubranka dla wcześniaków, ciepły kocyk oraz ewentualnie środki higieniczne – na przykład nawilżane chusteczki. Zanim jednak przywieziesz cokolwiek do szpitala, porozmawiaj z personelem i upewnij się, czy jest to potrzebne. Pielęgniarki i lekarze, którzy opiekują się Twoim dzieckiem, poinformują Cię o wszystkich rzeczach, które mogą przydać się dziecku.

Co powinni mieć ze sobą rodzice na oddziale intensywnej terapii?

Zastanawiasz się i zadajesz sobie pytanie: jak mogę ułatwić sobie pobyt w szpitalu?

Warto, aby rodzice zaopatrzyli się w te produkty:

Wygodne ubranie i coś ciepłego – na przykład sweter lub bluzę
Przekąski
Książkę, gazetę lub czytnik e-booków
Poduszkę pod szyję
Nawilżane chusteczki, by się odświeżyć
Krem do rąk
Notatnik i długopis
Telefon i ładowarkę

Opieka nad wcześniakiem w domu

Moment uzyskania wypisu ze szpitala i powrót do domu rodzinnego jest niezwykle wzruszający i emocjonujący dla wielu rodziców wcześniaków. Opieka nad dziećmi urodzonymi przed czasem wymaga jednak wielu poświęceń, uwagi oraz czasu.

Zadbaj o odpowiednią temperaturę

Wcześniaki są wrażliwe na chłód – należy więc regularnie monitorować temperaturę ich ciała. Można ją sprawdzić poprzez dotknięcie szyi oraz stópek. W razie potrzeby dziecko wystarczy otulać kocykiem. W sezonie jesienno-zimowym należy koniecznie uważać na przeciągi – można pomyśleć o uszczelnieniu drzwi do pokoju maluszka. Warto również utrzymywać w tym pomieszczeniu stałą temperaturę.

Dbaj o delikatną skórę maluszka

W warunkach domowych warto również kontynuować zwyczaj kangurowania maluszka – można robić to w łóżku lub na wygodnym fotelu. Ważne jest, by w pomieszczeniu było ciepło. Po przyłożeniu dziecka do klatki piersiowej warto okrywać jego ciałko kocykiem dla jeszcze wyższego komfortu termicznego. Pamiętaj, że skóra wcześniaka jest bardzo delikatna i wymaga odpowiedniej ochrony – pielęgnuj ją przy użyciu odpowiednich kosmetyków, a do prania ubranek i pościeli dla maluszka używaj wyłącznie naturalnych i delikatnych detergentów.

Pamiętaj o zaleceniach medycznych

Przy wypisie ze szpitala z pewnością przekazano Ci szereg zaleceń medycznych związanych z dalszą opieką nad wcześniakiem, jak również z jego ewentualnym leczeniem. Stan dziecka i jego prawidłowy rozwój muszą być stale monitorowane.

Odwiedzaj wskazanych specjalistów w umówionych terminach, kontroluj wagę dziecka oraz jego wzrost. Jeśli tak zalecono, wykonuj wskazane szczepienia i obserwuj swoje dziecko na co dzień. Spędzając z nim czas, dostrzeżesz z pewnością, jak zmienia się i rozwija. Jeśli opieka nad wcześniakiem sprawi, że będziesz mieć jakiekolwiek wątpliwości, informuj o nich lekarza prowadzącego i pamiętaj o tym, że zawsze możesz liczyć na pomoc personelu medycznego oraz swoich bliskich.

Znajdź chwilę dla siebie

Opieka nad wcześniakiem bywa wyczerpująca, stresująca i trudna. Dzieci urodzone przed terminem mogą wymagać więcej uwagi od tych, które urodziły się o czasie, a przecież rodzic też musi odpocząć i zadbać o siebie. Pamiętaj o tym, że nie wszystko i nie zawsze musisz robić samodzielnie. Jeśli potrzebujesz pomocy, poproś o nią swoich bliskich – rodzinę lub przyjaciół.

Często bywa tak, że osoby Ci najbliższe tylko czekają na sygnał, by udzielić Ci wsparcia. Nie chcą narzucać się same, gdy nie mają pewności, czy potrzebujesz pomocy. Często też sami nie wiedzą czym jest opieka nad noworodkiem urodzonym zbyt wcześnie. Jeśli nie chcesz powierzać innym obowiązków związanych z opieką nad wcześniakiem, rozważ oddelegowanie im pewnych obowiązków domowych, jak zrobienie zakupów, prania czy posprzątanie mieszkania. Dzięki temu zyskasz więcej czasu na bycie ze swoim dzieckiem, poczytanie, wyspanie się lub obejrzenie ulubionego filmu.

Karty motywacyjne

Czasem rodzice chcą po prostu usłyszeć słowa otuchy. Nasze karty motywacyjne wspierają na duchu i inspirują rodziców wcześniaków, którzy muszą radzić sobie z emocjonalnymi zawirowaniami po powrocie z oddziału intensywnej terapii noworodka.

pobierz wszystko

Karty obietnic

Nawet niewielka pomoc może mieć ogromne znaczenie. Nasze karty obietnic zachęcają rodzinę i znajomych do opiekowania się świeżo upieczonymi rodzicami i udzielania im pomocy poprzez kilka prostych, ale znaczących gestów.

Pobierz wszystko

Często zadawane pytania

Jaki jest koszt jednego dnia pobytu na Oddziale Intensywnej Terapii?

Koszt pobytu na OIOM-ie dla noworodków może wynosić od kilkuset złotych do nawet kilku tysięcy złotych. Szczegóły są uzależnione od stanu zdrowia dziecka, a także od tego, jakiego rodzaju działań, zabiegów i konsultacji potrzebuje. Koszty te są jednak pokrywane przez NFZ, gdy rodzic dziecka jest ubezpieczony.

Jaki jest średni czas pobytu na Oddziale Intensywnej Terapii dla wcześniaków?

Czas pobytu wcześniaka w szpitalu jest kwestią indywidualną – moment wypisu uzależniony jest od stopnia rozwoju dziecka oraz od decyzji lekarza. Przeważnie dzieci urodzone w 30. tygodniu ciąży spędzają w szpitalu około 4 tygodni.

Czego nie mówić rodzicom w szpitalu, na Oddziale Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka?

Rodzice dzieci, które przebywają na OIOM-ie dla noworodków, potrzebują motywującego wsparcia, empatii i zrozumienia. Nie przytaczaj im niepomyślnych statystyk, ale też nie neguj ich obaw oraz wątpliwości. Słuchaj, wspieraj i postępuj życzliwie.

Bibliografia

Jak napisaliśmy ten przewodnik

Informacje zawarte w tym przewodniku pochodzą z różnych wiarygodnych źródeł medycznych – między innymi z oficjalnych witryn internetowych szpitali z oddziałami Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka.