Co jest uważane za przedwczesny poród?
Prawidłowy okres trwania ciąży wynosi około 39-40 tygodni, ale dokładny moment narodzin zależy od wielu różnych czynników. A co oznacza wcześniactwo? O wcześniactwie mówi się wówczas, gdy dziecko urodzi się przed upływem 37. tygodnia ciąży.
Co powoduje przedwczesny poród?
Urodzenie dziecka przed spodziewanym terminem może być spowodowane wieloma różnymi czynnikami. Czasami trudno określić dokładną przyczynę wcześniejszego porodu, ale wymienia się kilka istotnych kwestii, które zwiększają ryzyko jego wystąpienia:
Cukrzyca
Nadciśnienie tętnicze
Mięśniaki macicy
Wady łożyska – przede wszystkim łożysko przodujące
Wady anatomiczne macicy oraz szyjki macicy
Przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego
Różnego rodzaju infekcje
Na zwiększone ryzyko wystąpienia przedwczesnego porodu wpływa również historia dotychczasowych ciąż i porodów. Ryzyko wzrasta u kobiet, które w przeszłości urodziły już wcześniaka, a także u tych, które mają za sobą poronienia. W niektórych przypadkach przedwczesny poród jest wywoływany celowo – przede wszystkim wówczas, gdy kontynuowanie ciąży stanowi zagrożenie dla życia matki.
Co powoduje przedwczesny poród – dodatkowe czynniki ryzyka:
Silny stres
Niedożywienie
Nadużywanie niektórych leków oraz substancji psychoaktywnych
Niedowaga lub otyłość
Nieodpowiednia opieka nad przebiegiem ciąży
Jakie są objawy przedwczesnego porodu?
Wiedza o tym, jakie są objawy przedwczesnego porodu, może pomóc w uzyskaniu szybszej pomocy medycznej, a to może mieć duże znaczenie dla późniejszego zdrowia matki i dziecka.
Oto częste oznaki przedwczesnego porodu:
Skurcze
Odejście wód płodowych
Zmiana wydzieliny z pochwy
Krwawienie z pochwy
Wyczuwalny nacisk, parcie dziecka na miednicę
Ból pleców w okolicy kręgosłupa
Pamiętaj, że objawy przedwczesnego porodu mogą być różne u różnych osób. Na ich obecność i odczuwanie wpływa również to, w którym tygodniu ciąży jesteś. Nieco inne mogą być bowiem oznaki porodu przedwczesnego w 32. tygodniu, a inne w 29. lub 25. Jeśli tylko zauważysz jakieś niepokojące sygnały, nie zwlekaj – udaj się do szpital.
Najważniejsze fakty o wcześniakach
Wcześniaki to maluszki o dużych potrzebach, które muszą stawić czoła sporym przeciwnościom. Po urodzeniu trafiają pod specjalistyczną opiekę medyczną – na Oddział Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodków (NITN), gdzie rozwój wcześniaka tydzień po tygodniu jest na bieżąco monitorowany.
Co jest uważane za przedwczesny poród i jakie są etapy wcześniactwa?
Wyróżnia się trzy etapy wcześniactwa:
Ekstremalnie skrajne wcześniactwo – do ekstremalnie skrajnych wcześniaków zalicza się dzieci urodzone od 23. do 27. tygodnia ciąży. Dzieci należące do tej grupy charakteryzuje bardzo niska masa urodzeniowa oraz skrajna niedojrzałość organizmu.
Skrajne wcześniactwo – do tej grupy zalicza się dzieci urodzone pomiędzy 28. a 31. tygodniem ciąży. Skrajne wcześniaki mają bardzo niską masę urodzeniową, a ich organizm jest jeszcze zdecydowanie niegotowy do samodzielnej egzystencji.
Średnie wcześniactwo – do tej grupy zaliczane są dzieci urodzone pomiędzy 31. a 36. tygodniem ciąży.
Waga urodzeniowa dziecka zazwyczaj jest powiązana z tygodniem ciąży, w którym nastąpił poród. W zależności od tego, ile wynosiła, mówi się o:
Ekstremalnie niskiej wadze urodzeniowej – poniżej 1000 g.
Bardzo niskiej wadze urodzeniowej – poniżej 1500 g.
Niskiej wadze urodzeniowej – poniżej 2500 g.
Czego potrzebuje wcześniak w szpitalu?
Przede wszystkim profesjonalnej opieki medycznej – otrzymuje ją na specjalistycznym Oddziale Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka. Bardzo ważne, by zachować spokój – Twoje dziecko jest pod dobrą i profesjonalną opieką. To, co możesz zrobić jako rodzic, to być z nim i przygotowywać się do dalszych etapów opieki.
W szpitalu wcześniakowi przydadzą się odpowiednio dobrane ubrania, jak również ewentualne środki higieniczne, na przykład nawilżane chusteczki do pielęgnacji delikatnej skóry. Pamiętaj, by zapytać personel, co możesz zrobić i przywieźć dla swojego dziecka.
Czego potrzebuje wcześniak w domu?
Przede wszystkim uwagi, czasu, ciepła i troskliwej opieki. Organizm wcześniaka jest wrażliwy na bakterie i wirusy, dlatego nie zaleca się zbyt prędkich odwiedzin osób spoza najbliższej rodziny. Skóra wcześniaka jest bardzo delikatna, a jego organizm wrażliwy na chłód. Zadbaj o to, aby maluszkowi było ciepło. Do jego pielęgnacji stosuj wyłącznie odpowiednie produkty z atestami. Przestrzegaj też wszelkich zaleceń lekarskich i czekaj na kamienie milowe wcześniaka.
Kamienie milowe wcześniaka
Zastanawiasz się, jak wygląda rozwój wcześniaka tydzień po tygodniu? Każde dziecko jest inne i rozwija się we własnym tempie. Mimo to można wymienić pewne etapy graniczne – tak zwane kamienie milowe wcześniaka.
26. tydzień
Twoje dziecko może zmieścić się w Twojej dłoni. W tym momencie przebywa na oddziale OIOM dla noworodków, gdzie jego stan jest stabilizowany. Maluszek przede wszystkim śpi i pomału rośnie, by nadrobić zaległości. Jest jeszcze za wcześnie, by karmić go piersią. Jego skóra jest bardzo wrażliwa, dlatego nie można zbyt mocno go dotykać.
Od 26. do 28. tygodnia
Wcześniaki na typ etapie są wciąż zbyt małe, by mogły być karmione piersią, ale może pojawić się już u nich odruch ssania. Maluszek wciąż wymaga intensywnej opieki specjalistycznej, dlatego wciąż pozostaje na OIOM-ie.
Od 28. do 30. tygodnia
Wcześniaki na tym etapie zaczynają być ruchliwe. Mogą również zacząć reagować na Twój głos. Ich skóra wciąż pozostaje bardzo delikatna i wrażliwa, dlatego trzeba zachować najwyższą uwagę przy ich pielęgnacji.
Od 30. do 33. tygodnia
Wcześniaki na tym etapie mogą być już przystawiane do piersi lub karmione z butelki – na początku na próbę, a w końcu w ramach regularnego karmienia. Są również bardziej ruchliwe i jeszcze wyraźniej reagują na głos.
Od 33. do 36. tygodnia
Maluszki na tym etapie mają już niemal tyle tygodni, ile powinna trwać ciąża. Jeśli jednak urodziły się na długo przed planowanym terminem, mogą być wciąż mniejsze i słabsze od dzieci urodzonych w terminie. Jednocześnie, jeśli tylko nie ma żadnych komplikacji, zbliża się pomału moment wypisu. Wcześniaki na tym etapie powinny już przyjmować pokarm, a także reagować na głos rodzica i inne bodźce zewnętrzne.
Od 37. tygodnia
Teoretycznie jest to ten moment, w którym możesz już wypatrywać terminu wypisu do domu. Jest to jednak kwestia mocno indywidualna i uzależniona od etapu rozwoju dziecka. Lekarze przeprowadzą szereg testów, by upewnić się, czy maluszek urodzony przed terminem może zostać bezpiecznie wypisany do domu.
Czy wcześniaki mają problemy w późniejszym życiu?
Wielu rodziców zadaje sobie podobne pytania. Trudno się temu dziwić. Jak to zatem jest? Co oznacza wcześniactwo w kwestii dalszego rozwoju? Czy wcześniaki nadrabiają zaległości, czy może mają też problemy w dorosłym życiu? Nie ma prostej odpowiedzi na to pytanie. Każde dziecko jest inne – dotyczy to zarówno wcześniaków, jak i dzieci urodzonych o czasie. Nie sposób przewidzieć, jak będzie przebiegał dalszy rozwój i czy będzie w pełni zdrowe.
Fakty o wcześniakach – jak pomagać w rozwoju?
U części wcześniaków mogą występować przejściowe problemy rozwojowe:
Problemy logopedyczne, na przykład opóźniona nauka mowy
Słabsze tempo wzrostu
Wady wzroku lub słuchu
Trudności w nauce
Problemy społeczne i emocjonalne
Pamiętaj, że w razie jakichkolwiek wątpliwości najlepiej skonsultować się z pediatrą lub innym specjalistą dziecięcym.
W jaki sposób chusteczki WaterWipes wspierają wcześniaków i ich rodziców?
Skóra Twojego dziecka jest niezwykle delikatna. Nawet gdyby urodziło się w terminie, wymagałoby starannie dobranej pielęgnacji. U wcześniaków jest to jeszcze bardziej istotną kwestią. Chusteczki WaterWipes zostały opracowane z myślą o najdelikatniejszej skórze noworodków i wcześniaków – nie podrażniają jej i ułatwiają pielęgnację.
To nie wszystko, co robimy z myślą o najmłodszych obywatelach tego świata. Współpracujemy z organizacjami charytatywnymi, takimi jak Bliss, które działają na rzecz wcześniaków i chorych dzieci. Przygotowujemy również materiały merytoryczne dla rodziców wcześniaków:
Przewodnik opieki nad wcześniakiem
Poradnik dotyczący pielęgnacji skóry wcześniaka
Wskazówki dotyczące snu u noworodków
Informacje o problemach skórnych u noworodków
Często zadawane pytania
Co oznacza wcześniactwo?
Mianem wcześniaka określa się dziecko, które urodziło się przed 37. tygodniem ciąży.
Co uważa się za przedwczesny poród?
Prawidłowy termin porodu powinien mieć miejsce po upływie 39. lub 40. tygodnia ciąży. Co jednak oznacza przedwczesny poród? Ponieważ jednak każda ciąża jest inna, za przedwczesny poród uważany jest ten, który miał miejsce przed 37. tygodniem ciąży.
Kiedy wcześniakowi nie zagraża już niebezpieczeństwo?
To kwestia indywidualna, ale jeśli tylko jest to możliwe i bezpieczne, wcześniak może zostać wypisany do domu w okolicy 39. lub 40. tygodnia.
Czy wcześniaki ząbkują później?
Może się zdarzyć, że wcześniak będzie ząbkował o kilka tygodni, a nawet o kilka miesięcy później niż dzieci urodzone o czasie.
Czy wcześniaki mają problemy w szkole?
To kwestia indywidualna. Zanim dziecko rozpocznie naukę w szkole, będzie miało sporo czasu, aby prawidłowo się rozwinąć. Czy wcześniaki nadrabiają zaległości? Niektóre wcześniaki w późniejszych latach rozwijają się na równi z dziećmi urodzonymi o czasie i nie mają żadnych problemów w szkole. Inne wcześniaki mogą mieć pewne trudności.
Bibliografia
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/preterm-birth
https://jestemwczesniej.pl/post/co-to-jest-wczesniactwo-definicja-i-przyczyny-wczesniactwa
https://www.marchofdimes.org/find-support/topics/birth/premature-babies
Czerwińska E., Czynniki wpływające na poród przedwczesny, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna; Via Medica; 2018; (2); 52-56;
Jak napisaliśmy ten przewodnik
Przewodnik ten został napisany w oparciu o różne źródła medyczne i dla rodziców, takie jak wczesniak.pl, Poradnik Zdrowie i wiele innych.
4 minuty