Chociaż odsetek planowanych z różnych powodów cesarskich cięć wynosi około 10–15%¹, to samo doświadczenie związane z porodem tego typu może budzić większy niepokój przyszłych rodziców w porównaniu z tradycyjnym porodem siłami natury. Ten artykuł zawiera wskazówki, jak pomóc przyszłym rodzicom przygotować się na to, co dzieje się na sali porodowej, aby mogli odpowiednio opracować własny plan. Szczególny nacisk kładzie się w poniższej publikacji na kontakt „skóra do skóry” bezpośrednio po porodzie oraz na zapewnienie rodzicom warunków do maksymalnego wykorzystania tych pierwszych kroków w tworzeniu więzi z noworodkiem.

Chociaż cesarskie cięcie jest stosunkowo szybkim zabiegiem (w sumie trwa około godziny) w porównaniu z porodem siłami natury, nie zmniejsza to intensywności osobistych doświadczeń z nim związanych. Nowi rodzice często mogą nie być świadomi opcji dostępnych podczas porodu i bezpośrednio po nim, dlatego warto przejrzeć z nimi listę podczas ostatniej wizyty przed porodem, aby upewnić się, że czują się w pełni przygotowani. Protokoły różnią się w zależności od szpitala, ale nowi rodzice docenią dzielenie się tą wiedzą z wyprzedzeniem.

Przewodnik do przygotowania rodziców*

• Upewnij się, że przyszli rodzice znają układ sali porodowej, tj. liczbę osób w zespole dostawczym i ich role, sprzęt itp.

• Uspokój matkę informacją, że podczas zabiegu będzie obecny jej partner. Jego z kolei poinformuj, że będzie musiał nosić fartuch, który zostanie mu zapewniony w dniu porodu.

• Zapytaj, czy rodzice chcą mieć widzieć ekran monitora podczas operacji.

• Powiedz rodzicom, że mogą poprosić o ciszę podczas porodu, tak aby głos matki lub ojca był pierwszym, jaki usłyszy ich noworodek.

• Doradź rodzicom, aby poprosili zespół porodowy o przećwiczenie opóźnionego lub optymalnego zaciskania pępowiny w celu uzyskania maksymalnych korzyści z łożyska.

• Zapoznaj rodziców ze szczegółami oceny w skali Apgar dokonywanej natychmiast po urodzeniu dziecka.

• Jeśli aparaty / telefony można zabrać na salę w danym szpitalu, poinformuj partnera matki, że prawdopodobnie to on będzie osobą, która zrobi wszystkie zdjęcia, bo personel będzie miał pełne ręce roboty! Zachęcaj do filmowania oceny dziecka, np. ważenia itp., jeśli jest to dozwolone.

• Poinformuj rodziców, czy mogą odtwarzać własną muzykę.

• Wyjaśnij, kiedy nastąpi kontakt „skóra do skóry” („ciało do ciała”). Jeśli kontakt ten między matką a dzieckiem nie jest możliwy na sali, poinformuj, czy partner matki może to zrobić w międzyczasie lub omów alternatywy.

• Poinformuj rodziców o tym, co dzieje się w strefie pooperacyjnej i na oddziale poporodowym, np. kontrole czynności życiowych i krwawienia z pochwy, uśmierzenie bólu, wsparcie przy karmieniu dziecka, przeniesienie na oddział poporodowy, usunięcie cewnika oraz moment, w którym matka będzie mogła wstać i samodzielnie się poruszać.

Na koniec warto poinformować rodziców, którzy planują poród siłami natury, że w niektórych sytuacjach może być konieczne pilne cesarskie cięcie. W tym przypadku można skorzystać z powyższej listy.

Kangurowanie na sali

Dlaczego jest tak ważne?

Kontakt „skóra do skóry” definiuje się jako umieszczenie nagiego noworodka na nagiej klatce piersiowej matki bezpośrednio po urodzeniu⁵. W trakcie kangurowania można wykonać rutynowe poporodowe czynności, takie jak zaciskanie pępowiny i monitorowanie temperatury.⁶ Skuteczność kontaktu „skóra do skóry” została dobrze udokumentowana w literaturze naukowej. Ważne korzyści obejmują stabilizację poziomu tlenu we krwi, temperatury ciała i częstotliwości oddechu noworodka. Oprócz wspierania inicjacji karmienia piersią kangurowanie doceniane jest ze względu na redukcję płaczu niemowlęcia, przyspieszenie wzrostu i rozwoju dziecka oraz wzmocnienie więzi między rodzicem i dzieckiem⁷. W jednym z badań śledzącym porody w okresie trzech lat naukowcy po wdrożeniu zaleceń dot. kontaktu „skóra do skóry” odnotowali znaczny spadek liczby niemowląt urodzonych przez cesarskie cięcie, które wymagały obserwacji na Oddziałach Intensywnej Terapii Noworodka.

Czy wiesz, że....

Ponieważ niemowlęta urodzone przez cesarskie cięcie nie przyswajają flory bakteryjnej pochodzącej z pochwy matki, kontakt „skóra do skóry” bezpośrednio po narodzinach umożliwia kolonizację noworodka mikrobiomem skóry matki.

Etapy kangurowania

Czasy trwania poszczególnych etapów kangurowania mogą się różnic w konkretnych przypadkach, ale sam proces dzieli się na trzy podstawowe fazy:

• Natychmiastową (pierwsza minuta])

• Bardzo wczesną (30–40 minut)

• Wczesne (pierwsze 24 godziny)

W ramach inicjatywy Szpitala Przyjaznego Dziecku WHO i UNICEF, mającej na celu promowanie karmienia piersią wskazano, że istotnym krokiem jest „umożliwienie natychmiastowego i nieprzerwanego kontaktu skóry matki ze skórą dziecka oraz wspieranie matek w rozpoczęciu karmienia piersią tak szybko, jak to możliwe po urodzeniu”. Zaleca się to niezależnie od metody porodu; kontakt „skóra do skóry” powinien nastąpić najlepiej w ciągu pięciu minut od urodzenia dziecka. ^4,10,. Wiele krajów włączyło tę inicjatywę do swoich praktyk, w tym Wielka Brytania, Japonia i Australia ^11,12, chociaż zasady mogą nadal różnić się w zależności od świadczeniodawców w tych krajach.

W najnowszym przeglądzie Cochrane dotyczącym praktyk wczesnego kangurowania u matek i ich zdrowych noworodków stwierdzono, że „ponieważ nie znaleziono jakichkolwiek dowodów szkody w żadnym z włączonych badań, podsumowujemy dowody potwierdzające, że wczesny kontakt „skóra do skóry” powiniebn być normalną praktyką dla zdrowych noworodków, również tych urodzonych przez cesarskie cięcie ... '' ¹³. Co więcej, podczas gdy porody przez cesarskie cięcie stanowią pewne wyzwanie dla natychmiastowego kangurowania na sali, opublikowana literatura, choć ograniczona, sugeruje, że kontakt „skóra do skóry” może być bezpieczny i jako taki natychmiast umożliwiony na sali przy współpracy i odpowiedniej edukacji personelu, matek i partnerów.

Można argumentować, że kangurowanie odgrywa szczególnie ważną rolę w porodzie poprzez cesarskie cięcie, ponieważ ten rodzaj porodu jest zwykle związany z ograniczeniem karmienia piersią w momencie wypisu ze szpitala w porównaniu z porodem siłami natury.¹⁵ Jedno z badań wykazało, że cesarskie cięcie na żądanie wpływa na krótkoterminowy sukces w karmieniu piersią u około 1:4 par matka-niemowlę, czego powodem miałby być brak natychmiastowego kontaktu „skóra do skóry”¹⁶. W innym badaniu szpitale, które wdrożyły zalecenie natychmiastowego kangurowania po porodzie z cięciem cesarskim, zaobserwowały zwiększoną częstotliwość karmienia piersią wśród młodych matek.¹⁷

Jeśli cięcie cesarskie jest wskazane klinicznie, należy zachęcać rodziców do jak najszybszego poinformowania lekarza o swojej decyzji o rozpoczęciu kangurowania na sali porodowej. Pracownicy sektora medycznego, zwłaszcza położne, odgrywają kluczową rolę we wspieraniu zbliżania matek i dzieci bezpośrednio po urodzeniu oraz w nauczaniu o znaczeniu natychmiastowego, nieprzerwanego kontaktu „skóra do skóry” i wczesnego karmienia piersią. położna

Marie Louise

Chociaż mogą istnieć pewne przesłanki medyczne lub podyktowane względami bezpieczeństwa, dotyczące opóźnienia kangurowania, przyszli rodzice powinni być świadomi swoich możliwości dotyczących kontaktu „skóra do skóry”, aby byli w stanie z wyprzedzeniem poinformować szpital o swoich planach. Przykładowo jeśli matka otrzymała znieczulenie ogólne lub doznała powikłań po porodzie, ale dziecko jest zdrowe, ojciec może zamiast niej zainicjować kontakt „skóra do skóry” z noworodkiem.

Ojcowie i kangurowanie

Pomimo ograniczonych opracowań dotyczących kangurowania wyłącznie w kontekście cesarskiego cięcia, szczególnie w odniesieniu do roli ojców, dotychczasowe badania w dużej mierze wykazały, że ojcowski kontakt „skóra do skóry” jest optymalny dla dobrego samopoczucia noworodka, gdy jest on oddzielony od matki po zabiegu cesarskiego cięcia.^{18, 19,20}

W jednym z badań dot. kontaktu „skóra do skóry” w kontekście ojców kangurowanie tego rodzaju miało pozytywny wpływ na płacz niemowląt, a także wydawało się ułatwiać koordynację zachowań niemowlęcia przed rozpoczęciem karmienia.¹⁷ Kangurowanie zaowocowało również korzyściami dla samych ojców, takimi jak: ułatwienie tranzycji do roli rodzica, przyspieszenie rozwoju ojcowskiego przywiązania, a także zwiększenie pewności siebie w przyjmowaniu roli ojca ^18,19,21,22. Korzyści te wskazują, że ojcowie mogą odgrywać dużo ważniejszą rolę w bezpośrednim kontakcie poporodowym, gdy młode matki są słabe fizycznie.¹⁷

Kontakt „skóra ze skórą” daje ojcom doskonałą okazję do większego zaangażowania od samego początku życia dziecka. Chciałabym, aby więcej szpitali i świadczeniodawców promowało kangurowanie z uwzględnieniem roli ojców i tym samym pomagało im w przejściu do roli rodzica i wzmocnieniu wczesnej więzi z dzieckiem.

Marie Louise

Siła kontaktu „skóra do skóry”

Aby zademonstrować prawdziwą siłę kontaktu „skóra do skóry” między rodzicami a noworodkami, WaterWipes połączyło siły z jedną z przodujących światowych ekspertek w dziedzinie kontaktu kangurowania, dr Susan Ludington, aby prześledzić wpływ takich praktyk na trójkę noworodków. Obejrzyj nagrania pokazujące moc kontaktu „skóra do skóry”, aby zobaczyć, jak kangurowanie reguluje oddech dziecka, tętno, poziom tlenu i temperaturę w ciągu pięciu minut od przyjęcia pozycji.